Inmiddels heb ik de eerste twee maanden met lessen van mijn weg naar gediplomeerd Acupuncturist achter de rug. Nog een lange weg te gaan. Om precies te zijn duurt de opleiding drie jaar. Echter. Ik ben gestart. Het basisjaar is aan. En mijn laatste lesdag inspireerde me je mee te nemen naar jouw drie schatten volgens de oude Chinese wijsheid. Een wijsheid die mij omarmt vanuit mijn holistische kijk op de mens en zijn gezondheid én de wereld. Uiteindelijk is alles onlosmakelijk met elkaar verbonden. En die oude Chinezen hadden dit al veel eerder in de gaten dan wij hier in het Westen.

Een belangrijk theorie uit de traditionele Chinese geneeskunde is die van De Drie Schatten ofwel de San Bao. Ik noem je jouw en mijn drie schatten! Deze theorie verwijst naar de primaire energieën Jing, Qi en Shen. Deze vormen de basis van je bestaan. Samen zorgen ze voor een leven vol vitaliteit, gezondheid en spirituele groei. Míts ze met elkaar in balans zijn. Een disbalans in deze energieën is funest voor je gezondheid en jouw goedgeleefde leven!

Binnen onze Westerse samenleving is energie iets waarvan je de ene dag iets meer hebt dan de andere dag. Als je maar gezond eet, voldoende slaapt en stress binnen de perken houdt komt het over het algemeen wel goed met je energielevel. De traditionele Chinese geneeskunde kijkt veel breder en anders naar het menselijke lichaam én de stromende energieën. Ik neem je in dit artikel mee in het Chinese gedachtegoed van de drie schatten. Ze worden ook wel de San (=3) Bao (= schatten) genoemd: Jing, Qi en Shen. Voor de oude Chinezen, maar ook voor ons Westerlingen en iedereen op deze aardbol, is de balans tussen deze 3 energieën van groot belang. Hoezo? Ik neem je mee.

Deze drie energieën die jij bij je draagt, mee krijgt als je geboren wordt en jouw lichaam weer verlaten als je je laatste ademhaling uitblaast, vormen wie je bent en je gezondheid. Jing, Qi en Shén.

Dit vormt je ‘basisenergie’. Dit is je blauwdruk. Wat je mee krijgt wanneer je ontstaat, groeit en ontwikkelt in de baarmoeder. Zie het als je DNA. Wat jou uniek maakt. Dit ben je! Van uiterlijke factoren tot aan fysieke gesteldheid. Wat je meekrijgt van je ouders, van je gezondheid en kracht tot aan mogelijke gezondheidsproblemen door erfelijke belasting. Ook is dit je LEVENSBATTERIJ. Je keuzes in leef- en eetpatronen en zelfzorg bepalen o.a. de kwaliteit van deze batterij.

Hierin heb je nog onderscheid tussen voorhemelse Jing en nahemelse Jing. De voorhemelse Jing wordt gevormd tijdens de conceptie. Dit bepaalt de basisconstitutie, sterkte en vitaliteit van jou (van elk persoon!). Dit is wat jou en mij van elkaar onderscheidt en uniek maakt.

De nahemelse Jing is de energie die na de geboorte gezuiverd en uit je voedsel wordt gehaald. De Maag, Milt en Longsystemen zijn hier bij betrokken en onttrekken deze energie uit je voedsel, drank en lucht. Enorm belangrijk voor je energie zijn dus je voedselkeuzes, je leefpatronen, een goede balans tussen rust en activiteit, zuivere lucht en emotionele stabiliteit. Deze aanvulling na je geboorte is noodzakelijk omdat je als mens dagelijks Jing verbruikt. Hoe? Bijvoorbeeld door spermaproductie, menstruatie en zwangerschap. Ook stress en ziektes versnellen de Jing consumptie. Een burnout betekent dat je nahemelse energie onvoldoende is. En daarmee knabbel je aan het batterij van je voorhemelse Jing. Hoe meer hier aan geknaagd wordt, hoe minder vitale energie jij verderop in je leven beschikbaar hebt.

Wees Zuinig! Voedt jezelf, letterlijk en figuurlijk met datgene wat je energie geeft om een goedgeleefd leven op latere leeftijd te leven.

Qi is volgens de oude Chinese wijsheid en geneeskunde de basis. Qi ligt aan de basis van alles in het universum, en verschaft een continuïteit tussen ruwe materiële vormen, en vage, ijle en immateriële energiën. Qi is de basis van de oneindige levensmanifestaties in het universum, inclusief mineralen, planten en dieren en dus ook de mens.
Plat gezegd: alles in het leven is Qi. Mooie materie om over na te denken.

Er zijn vele Qi vormen die vele processen in het lichaam draaiende houden, gekoppeld aan organen (Gu Qi, Kong Qi, Yuan Qi en nog veel meer, die laten we nu even rusten).  De Qi die de basis van jou als mens vormt, onderdeel van de Drie Schatten. Dat is de Qi waar we het nu over hebben.

Deze energie uit zich in lichamelijke warmte, fysieke activiteiten en gezonde hersenactiviteiten. Met een goed Qi gehalte zie je er gezond uit en ben je actief en sterk. Je hebt Jing nodig om Qi mee te maken, maar daarentegen voedt Qi ook weer Jing.

Je kunt Shen het beste zien als je ‘innerlijke licht’. Op de vraag op mijn lesdag: “geef in jouw woorden weer wat Shén betekent?” gaf ik als antwoord: “de Goddelijke vonk”. Uit die ene goddelijke vonk – imprint in die ei- en zaadcel die zich samenvoegden – ontstond ik. Blijft een bijzonder fenomeen. Maar ook bewustzijn werd veel genoemd, evenals liefde en licht door mijn mede studenten.

Shén vertegenwoordigt je ziel en je bewustzijn en produceert de meest verfijnde energie die je in het universum kunt vinden. Shén staat echter niet gelijk aan een emotie of een bepaalde mentale toestand. Shén beïnvloedt alle emoties en manifesteert zichzelf als een allesomvattend ruimdenkend bewustzijn en wijsheid. Shén huist in je hart en wordt uitgedrukt in liefde, inlevingsvermogen, vriendelijkheid, vrijgevigheid, acceptatie, vergevingsgezindheid en tolerantie. De energie van Shén uit zich in helder denken, een goed geheugen, scherpe zintuigen en creativiteit. Shén wordt gevormd uit Jing en Qi, maar ontwikkelt zich een stuk langzamer. Dat is bijvoorbeeld de reden waarom kinderen snel groot worden, maar dat het wat langer duurt voordat ze wijs genoeg zijn.

De activiteit van Shén hangt dus af van een goede Jing & Qi – het fundament – Jing is de basisenergie van het lichaam én de wortel van de Shén. Als jij dus je Jing en Qi sterk en weelderig onderhoudt, zal Shén evenwichtig en alert leven.

Shén kun je zien en waarnemen in iemands ogen. Al jaren kon ik zien als mijn kinderen, partner of omgeving niet lekker in het vel staken dat er een bepaalde dofheid in hun ogen te zien was. Ik kon ook iemand ontmoeten en dan verdrietig worden als ik in zijn/haar ogen keek. In iemands ogen ligt dus de energie Shén verborgen. De Chinezen zeggen dan ook: “als Shén vertroebelt of plots uitgeput raakt, verlies je het bewustzijn” of “als Shén zwak of verstoord is, is het denken ook vertraagd en dof”.

Een tekort aan Shén? Kan dat?

Uiteraard kan dat. Omdat Shén heel langzaam wordt opgebouwd hebben jonge mensen veel minder Shén dan ouderen. Toch kunnen zowel jongeren als ouderen een tekort aan Shén krijgen. Een licht Shén tekort uit zich in vermoeidheid, niet helder kunnen denken, vergeetachtigheid, angstige of lichte depressieve gevoelens, rusteloosheid en fysiek ongemakken. Bij een groter tekort aan Shén is er vaak sprake van dieperliggende psychologische problemen. De oorzaak van een te laag Shén gehalte is vaak te wijten aan chronische stress, want die put je Jing in hoog tempo uit. Als je daarnaast ook nog onvoldoende voedend eet en je begeeft in omgevingen die je figuurlijk niet voeden, dan kan Shén drastisch verminderen.

Je snapt nu mogelijk ook dat deze drie schatten Jing, Qi en Shén onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Als Shén verstoord is door emotionele spanningen en ongelukkig, depressief, angstig of instabiel wordt, dat dit uiteraard ook effect heeft op de Qi en Jing. Kortom: zorg goed voor jezelf in alle opzichten! Voedt je met pure voeding en met mensen die jou doen groeien en positiviteit (hoge energie) geven. Beweeg in het leven naar plaatsen waar jij gevoed wordt, letterlijk en figuurlijk.

Als er zich dan toch disbalansen voordoen. Wat helpt dan om deze drie energieën in je lijf weer te laten floreren en jij jezelf een goedgeleefd leven te gunnen?

Om je San Bao – de Drie Schatten -hoog in de energie te houden.

1. Uit jezelf!

Je hebt er niets aan dat je alles bij en voor jezelf houdt. Als zich iets aandient wat aan je knaagt. Praat erover. Uit jezelf richting partner, kind(eren), naasten. Of zoek in je omgeving iemand waarbij je je veilig voelt en deelt wat er op je bordje ligt. Als je het op deze manier van je bordje kunt schuiven is dat een groot cadeau.

2. Eet voedend.

Beweeg mee met de seizoenen. Eet dat wat van het land komt. Koop zoveel als mogelijk lokaal, direct vanaf de boer op je bord. Of je eigen moestuin. Dat is altijd het allerbeste! Maar onderzoek hoe jij stap voor stap op jouw tijd, tempo en wijze steeds voedend(er) mag gaan eten. Het spreekt voor zich zo weinig mogelijk bewerkt (supermarkt, pakjes & zakjes gehalte) voedsel, weinig tot geen alcohol. En, voeding is en blijft super persoonlijk. Jouw lichaam is niet het mijne of van je buurman. Elk lichaam heeft een eigen achtergrond, constitutie, cultuur en smaak. Onderzoek (met iemand die hierin achter je staat) wat jou persoonlijk dat goedgeleefde leven geeft. De Traditionele Voedingsleer kent prachtige basisregels die jou zeker mogen ondersteunen.

3. Creëer Rust & Ruimte.

In onze maatschappij is het hollen en rennen. Daag jezelf eens uit om over te gaan tot vertragen, verstillen en rust in je dag, leven en Zijn (je Shén). Onderzoek hoe je jezelf rust en ruimte mag geven. En durf. Soms mag je buiten de gebaande paden treden om daadwerkelijk jezelf te ontmoeten vanuit die gevormde rust en ruimte. YIN yoga is een fantastische praktische therapie op een mat om jezelf dit te geven. Buiten zijn, wandelen en creatief bezig zijn met je handen kunnen dat ook zeker in je naar boven halen. Ga op onderzoek uit en vindt jouw ruimte. Neem deze in zoals alleen jij deze kan innemen.

Weer een heel artikel. Met informatie én hopelijk inspiratie om veel zo niet alles uit jou te halen. Je Shén te laten stralen via je ogen. Je Jing niet aan te spreken door teveel te stressfactoren zodat je Qi vrijelijk door je heen kan stromen en jij mens kunt zijn zoals jij mag zijn.

Behoefte aan contact, een afspraak voor Transformational Cupping, een proefles YIN yoga of een acupunctuur behandeling (medio 2025), klik hier